Sắp bước vào mùa nắng nóng, nền nhiệt cao, đi kèm với đó là sự gia tăng không nhỏ các bệnh lý về da mùa nóng, trong đó, có bệnh ung thư da.
Hình minh họa.
ThS.BS Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng Khoa Phẫu thuật thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết: “Trong mấy năm gần đây, tình hình ung thư da có sự gia tăng đáng kể về số lượng bệnh nhân. Gần như ngày nào cũng có bệnh nhân đến khám chữa bệnh về ung thư da”.
Ung thư da là căn bệnh dẫn đầu trong số các bệnh ung thư mà người Việt Nam mắc phải. Tuy nhiên, triệu chứng của ung thư da không dễ nhận biết để phòng tránh.
Bác sĩ Nguyễn Mạnh Tân, Khoa Phẫu thuật thẩm mỹ và Phục hồi chức năng cho hay: “Ung thư da có nhiều loại khác nhau, giai đoạn đầu tiên có thể nhầm lẫn với một số bệnh lí da khác, tuy nhiên bệnh nhân nên cẩn trọng với một số dấu hiệu. Ví dụ như xuất hiện các tổn thương da mới, tiến triển nhanh, có lan rộng, diễn biến lâu và không đáp ứng với các điều trị thông thường; thứ hai là xuất hiện các vết loét, lâu lành, rất dễ tái phát”.
Nhìn chung, nguy cơ mắc ung thư da tăng theo t.uổi, nhất là sau 50 t.uổi. Cũng có trường hợp ung thư ở người trẻ từ 20 – 40 t.uổi.
Theo bác sĩ Nguyễn Mạnh Tân, yếu tố đầu tiên là tia tử ngoại từ ánh sáng mặt trời, đây là một trong những yếu tố chính gây ra ung thư da. Ngoài ra có các yếu tố khác nữa, ví dụ như những người có cơ địa, liên quan đến gen. Hoặc có xuất hiện các tổn thương da mà không đến khám, bệnh nhân tự điều trị, hoặc điều trị tại các cơ sở y tế không có chuyên khoa.
Những người mắc ung thư da nếu để lâu hoặc không điều trị đúng cách, bệnh sẽ gây những biến chứng nặng nề. Nhưng hầu hết các loại ung thư da đều có thể phòng ngừa được.
Người dân nên thực hiện theo một số biện pháp để duy trì sự khỏe mạnh của làn da:
– Tránh tiếp xúc dưới ánh nắng mặt trời quá lâu (đặc biệt là từ 10h đến 15h).
– Sử dụng kem chống nắng, mũ, áo khi đi ra ngoài.
– Hạn chế tiếp xúc hóa chất, chất phóng xạ.
– Ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.
– Kiểm tra sức khỏe định kì để tầm soát ung thư.
Cách bảo vệ da khỏi loại ung thư hay gặp nhất
Ung thư tế bào đáy là loại ung thư da hay gặp nhất, chiếm khoảng 75% các loại ung thư da. Đây là loại u ác tính gồm những tế bào giống với tế bào ở lớp đáy của thượng bì.
Ảnh minh họa
Thông tin từ Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị cho hàng trăm ca ung thư da mỗi năm và con số này có xu hướng tăng lên qua các năm.
Đặc biệt, ung thư tế bào đáy khá phổ biến, thường bắt đầu là u kích thước từ 1 đến vài cm, tiến triển chậm, không ngứa, không đau nên người dân thường không để ý đến. Tuy nhiên, chúng có thể gây viêm nhiễm, loét, hoại tử, phá hủy tổ chức tại chỗ.
Nguyên nhân của ung thư tế bào đáy do:
– Ánh nắng mặt trời: Tia cực tím có trong ánh nắng mặt trời được cho là yếu tố nguy cơ chủ yếu gây ra ung thư tế bào đáy. Theo đó, những người làm việc ngoài trời có tỉ lệ mắc ung thư biểu mô tế bào đáy rất cao, và khoảng 80% các thương tổn ung thư biểu mô tế bào đáy ở vùng da hở.
– Biến đổi về gen: Các nghiên cứu cho thấy khả năng bị ung thư da cao hơn do những biến đổi về gen
6 triệu chứng thường gặp
– Tổn thương u: thường bắt đầu là u kích thước từ 1 đến vài cm, mật độ chắc, bóng, trên có giãn mạch. Thương tổn không ngứa, không đau, tiến triển chậm có thể có loét
– Tổn thương xơ hóa: thường gặp ở vùng mũi hoặc trán, biểu hiện là thương tồn bằng phẳng với mặt da, đôi khi thành sẹo lõm, thâm nhiễm, trên có các mạch m.áu giãn, giới hạn không rỗ ràng với da lành.
– Tổn thương nông dạng Paget: thường gặp ở thân mình. Thương tổn bằng phẳng với mặt da, giới hạn rõ, trên có vảy, tiến triển chậm.
– Tổn thương loét: tất các các loại tổn thương trên đây có có thể loét lâu lành trên có vảy tiết đen hoặc tổ chức hoại tử.
– Tăng sắc tố: hiện tượng tăng sắc tố rất thường gặp trong các tổn thương ung thư tế bào đáy. Thường có màu nâu đen rất dễ nhầm với hiện tượng tăng sắc tố trong ung thư tế bào hắc tố.
– Hạch vùng có thể to, xâm nhiễm ít hoặc không di động.
Nguyên tắc điều trị hàng đầu
Nguyên tắc hàng đầu của việc điều trị ung thư biểu mô tế bào đáy là loại bỏ triệt để tổ chức ung thư. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào loại, vị trí và kích thước của khối u ung thư, do đó cần có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Một số phương pháp thường được lựa chọn gồm: phẫu thuật, đốt điện, xạ trị, nitơ lỏng…
Sau khi điều trị cần theo dõi sát sao nhằm phát hiện sự tái phát (nếu có) hoặc phát hiện tổn thương ung thư mới.
Phòng bệnh thế nào?
Theo các bác sĩ, cách phòng bệnh tốt nhất đó là bảo vệ da khỏi những tác hại của ánh nắng mặt trời bằng cách:
– Mặc quần áo dài tay, đội mũ rộng vành đi ra ngoài trời.
– Bôi kem chống nắng thường xuyên và đúng cách, nhất là vùng da mặt vì đây là khu vực tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời.
– Hạn chế tiếp xúc lâu với ánh nắng, đặc biệt là t.rẻ e.m.
– Ngoài ra cần thăm khám ngay với bác sĩ nếu phát hiện tổn thương trên da có nổi u, cục nhìn như “nốt ruồi”; hoặc xuất hiện các mảng màu da bất thường, có dấu hiệu lan ra, phát triển theo thời gian
Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, cắt bỏ rộng tổn thương thì ung thư tế bào đáy được tiên lượng rất tốt.
Chớ để da bị “cháy nắng” vì có thể dẫn đến ung thư da
BS. Đặng Bích Diệp – Bệnh viện Da liễu Trung ương chia sẻ, khi bị “cháy nắng”, bệnh nhân thường có cảm giác vô cùng đau rát, châm chích ở vùng da tổn thương. Điều này không chỉ gây ra sự bất tiện trong cuộc sống mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới vấn đề sức khỏe, thẩm mỹ.
Đáng lo là vùng da bị “cháy nắng” có thể để lại tình trạng tăng sắc tố sau viêm, gây sạm da, đẩy nhanh quá trình lão hóa da. Đặc biệt, tiếp xúc kéo dài với tia UV, theo nhiều nghiên cứu, có thể là nguyên nhân dẫn tới căn bệnh ung thư da.
Do đó, khi da bị “cháy nắng”, bệnh nhân nên làm mát cơ thể bằng cách tắm, chườm khăn mát, đắp nha đam… lên vùng da tổn thương. Lưu ý, không chà mạnh lên vùng da này bởi da đang nhạy cảm, có thể gây kích ứng hoặc làm tổn thương thêm trầm trọng. Sau khi làm mát, có thể bôi một lớp kem dưỡng ẩm lên da, đặc biệt là loại kem có chiết xuất nha đam.
Với các trường hợp nặng hơn, cảm giác đau đớn, khó chịu, bệnh nhân cần thăm khám bác sĩ để được chỉ định các thuốc chống viêm và giảm đau.
