Một cơn đột quỵ rất có khả năng dẫn đến thương tật vĩnh viễn, thậm chí t.ử v.ong.
Hiệp hội Đột quỵ Anh cảnh báo cứ 5 phút lại có một ca đột quỵ xảy ra ở Anh. Tuy nhiên, khoảng 50% các trường hợp có khả năng ngăn ngừa được.
Tàn tật suốt đời sau một cơn đột quỵ xảy ra do có một chấn thương ở não.
Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) cho biết: “Một số người bệnh sẽ cần chăm sóc hoặc giúp đỡ trong các hoạt động hàng ngày của họ. Những người khác có thể khỏe trở lại như trước đây, nhưng mất một thời gian rất dài”.
Dưới đây là các hướng dẫn giúp mọi người hạn chế rủi ro bị đột quỵ:
Chế độ ăn uống
Ảnh minh họa: Eatthis
Một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa đột quỵ là thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh. Điều này sẽ làm giảm nguy cơ mắc 3 vấn đề sức khỏe liên quan chặt chẽ đến đột quỵ là cholesterol cao, huyết áp cao và béo phì.
Điều này đồng nghĩa bạn cần ăn ít chất béo, nhiều chất xơ. Các loại thực phẩm cần giảm là muối, bơ, dầu, kem, khoai tây chiên, bánh quy, các loại hạt tẩm muối, ngũ cốc nhiều đường, đồ ăn bán sẵn…
Thay vào đó, bạn nên ăn nhiều cá tươi, trứng, thịt nạc (thịt gà), lượng nhỏ dầu oliu, các loại hạt không tẩm, hoa quả, khoai tây, gạo lứt, bánh mì nhiều chất xơ, ngũ cốc nguyên hạt…
Tập luyện
Ảnh minh họa: Kidhealth
Bạn hãy vận động 30 đến 60 phút mỗi ngày, điều này sẽ giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ.
Không hút thuốc
Hút thuốc tăng gấp đôi nguy cơ đột quỵ. Bạn hãy đề nghị người nhà và bạn bè giúp đỡ mình bỏ thuốc. Tránh xa những nơi khiến bạn bị mời thuốc, dẫn tới tái nghiện. Nhớ tới những lợi ích của việc bỏ thuốc với bản thân và gia đình. Gặp bác sĩ để tìm giải pháp thay thế t.huốc l.á.
Uống ít hơn
Uống quá nhiều đồ chứa cồn sẽ tăng nguy cơ đột quỵ. NHS cho rằng mỗi người không được uống quá 7 ly rượu (12 độ) mỗi tuần. Như vậy, mỗi người không nên uống hơn 1 ly rượu trong ngày.
Các điều kiện sức khỏe khác
Điều trị triệt để bất kỳ tình trạng bệnh lý nào mà bạn đang mắc phải. Ví dụ như bệnh tiểu đường và huyết áp cao đều làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Sống lành mạnh là công cụ phòng ngừa tốt nhất để chống lại đột quỵ.
Dấu hiệu của đột quỵ
Ảnh minh họa: Clevelandclinic
Nếu bạn nghĩ ai đó có thể bị đột quỵ, hãy làm bài kiểm tra F.A.S.T đơn giản sau:
F (Face) – Khuôn mặt: Yêu cầu người đó mỉm cười. Một bên mặt có bị xệ không?
A (Arms) – Tay: Đề nghị người đó giơ cả hai cánh tay lên. Một cánh tay có trôi xuống phía dưới không?
S (Speech) – Lời nói: Yêu cầu người đó lặp lại một cụm từ đơn giản. Họ có nói ngọng không?
T (Time) – Thời gian: Nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu như trên, hãy gọi cấp cứu ngay.
Bỏ túi lưu ý “vàng” của bác sĩ khi trời rét thấu xương dễ liệt mặt, đột quỵ
Trong mọi trường hợp, bệnh nhân có dấu hiệu, triệu chứng liệt mặt nên đến gặp bác sĩ để được khám, loại trừ, vì liệt dây thần kinh VII ngoại biên có một số triệu chứng tương tự như đột quỵ não.
Miền Bắc và các tỉnh Bắc Trung bộ đang trong ở trong những ngày rét đậm, rét hại, nhiệt độ thấp nhất xuống dưới 5 – 10 độ C, đặc biệt vào sáng sớm và ban đêm. Đây là thời điểm nhiều người có nguy cơ bị liệt mặt (hay còn gọi là liệt dây thần kinh VII ngoại biên); chủ yếu xảy ra vào mùa Đông, Xuân; không phân biệt t.uổi tác, giới tính.
Bác sĩ khuyến cáo trong mọi trường hợp, bệnh nhân có dấu hiệu, triệu chứng liệt mặt nên đến gặp bác sĩ để được khám, loại trừ, vì liệt dây thần kinh VII ngoại biên có một số triệu chứng tương tự như đột quỵ não.
Bệnh có thể tái phát
BS Hồng Thúy, Khoa Vật lý trị liệu phục hồi chức năng, Bệnh viện 108, cho biết liệt nửa mặt gây nên tình trạng giảm hoặc mất vận động các cơ ở mặt.
Liệt mặt ảnh hưởng đến sức khỏe gây khó khăn trong sinh hoạt đồng thời gây tâm lý ngại tiếp xúc cho bệnh nhân. Việc điều trị liệt nửa mặt phải mất một khoảng thời gian nhất định và có thể tái phát.
Dấu hiệu bị liệt mặt.
Bệnh xuất hiện đột ngột có thể xảy ra trong vòng vài giờ đến vài ngày với các triệu chứng như: Miệng méo, rớt nước (nước bọt, nước canh, nước uống) ở một bên miệng; Mắt nhắm không kín, chảy nước mắt; Một nửa bên mặt rối loạn cảm giác như giảm cảm giác, tê bì; Giảm hoặc mất cảm giác vị giác. Bệnh nhân còn có thể bị đau đầu, đau xung quanh hàm hoặc sau tai ở bên bị bệnh.
Theo các bác sĩ khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, liệt mặt có thể do chấn thương ở vùng xương đá (x.ương s.ọ), zona thần kinh, khối u trong não, nguyên nhân ở tai,… Nhưng có một số trường hợp liệt dây thần kinh VII ngoại biên không có nguyên nhân rõ ràng.
“Một số quan điểm cho rằng liên quan đến thời tiết do lạnh, một số khác cho rằng liên quan đến virus (cúm, herpes s.inh d.ục,…) làm tổn thương dây thần kinh chi phối cơ mặt và gây ra liệt” – bác sĩ khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết.
Dựa vào các triệu chứng lâm sàng chẩn đoán liệt VII ngoại biên, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm để đ.ánh giá mức độ và tìm nguyên nhân như điện thần kinh cơ giúp xác định mức độ nghiêm trọng của liệt VII ngoại biên; Chụp MRI hoặc CT sọ não để loại trừ các nguyên nhân khác như khối u hoặc vỡ x.ương s.ọ…
Điều trị ra sao?
Nguyên tắc điều trị và phục hồi chức năng liệt mặt: Điều trị càng sớm càng tốt, tránh các kích thích mạnh, không cố điều trị cho hết liệt trong giai đoạn cấp của bệnh, kết hợp bảo vệ mắt bên liệt.
Hầu hết các trường hợp, triệu chứng liệt chỉ là tạm thời. BS Hồng Thuý cho hay liệt mặt không nguy hiểm đến tính mạng, nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách, bệnh có thể được chữa khỏi từ 70 – 100%. Trường hợp nhẹ có thể hồi phục sau vài tuần, nếu nặng có thể vài tháng.
Tuy nhiên, nếu không được điều trị đúng cách có thể để lại nhiều di chứng ảnh hưởng đến thẩm mỹ, co giật nửa mặt. Nguy hiểm nhất là bị viêm loét giác mạc do mắt không nhắm được, gây khô mắt, n.hiễm t.rùng giác mạc dẫn đến viêm, loét giác mạc.
Bác sĩ khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho hay điều trị bằng y học cổ truyền (ngay sau khi loại trừ các nguyên nhân cần phải can thiệp ngoại khoa) giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và hạn chế tối đa các biến chứng như teo cơ mặt, bệnh lý giác mạc do mắt nhắm không kín,…
Phương pháp điều trị tùy thuộc vào giai đoạn. Trong đó, khi bệnh phát hiện dưới 1 tháng, dù được điều trị đúng thì một số ít trường hợp vẫn có tiến triển nặng hơn (khoảng vài ngày đầu). Bác sĩ khẳng định đây là diễn biến bệnh, người bệnh không cần quá lo lắng.
Bệnh nhân sẽ được điện châm, xoa bóp bấm huyệt, cứu ngải và dùng thuốc cổ truyền phối hợp điều trị thuốc tân dược.
Giai đoạn 1 – 3 tháng cần dựa vào đáp ứng bệnh nhân để đưa ra chỉ định tiếp theo. Đến giai đoạn 3-6 tháng có thể cấy chỉ. Còn khi bệnh đã trên 6 tháng, điều trị bằng y học cổ truyền dù có hiệu quả nhưng chậm hơn.
“Để phòng bệnh, cần tránh gió lạnh đột ngột, mùa nóng không nằm thẳng điều hòa; mùa lạnh mở cửa từ từ, tránh gió lùa, ra đường đeo khẩu trang giữ ấm mặt, không nên cho các cháu nhỏ ngồi phía trước xe”.
(BS Hồng Thuý, Khoa Vật lý trị liệu phục hồi chức năng, Bệnh viện 108)
