Giá bể và các món được chế biến từ giá bể như xào chua ngọt, gỏi giá rất quen thuộc với người dân Hải Phòng nhưng với du khách đây là món ăn nghe lạ tai, ăn lạ miệng.
Món giá bể “chất lừ” của food tour Hải Phòng
Giá bể hay còn gọi là giá biển là một loại nhuyễn thể sống ở các bãi cát ven biển, giá bể có hai mảnh vỏ màu xanh to chừng ngón tay út, cọng chân dài màu trắng giống cọng giá đỗ. Giá bể có thể thu hoạch quanh năm nhưng mùa thu hoạch chính là khoảng tháng 6 – tháng 8 hàng năm.
Chế biến giá bể khá kỳ công vì nếu sơ chế không sạch thì món ăn rất sạn. Nằm giữa lớp vỏ là một lớp thịt ngọt và là nguyên liệu để chế biến thành món giá bể xào chua ngọt hoặc gỏi giá bể. Mỗi món có vị hấp dẫn riêng và đều đậm bùi hương vị của con giá.
Món xào chua ngọt có đặc trưng là chân và thịt giá bể để nguyên vỏ sau khi được làm sạch thì phi thơm hành, tỏi, nêm gia vị gồm giấm, mắm, bột nghệ, đường, pha loãng chút bột mì hoặc bột dong để món xào có độ sánh sền sệt. Khi ăn, thêm chút rau mùi thái nhỏ và tương ớt tùy vào khẩu vị của người ăn.
Món giá bể xào chua ngọt được ưa chuộng và trở thành món ăn vặt phổ biến của người dân địa phương. Món ăn dân giã, giá rẻ chỉ từ khoảng 15 nghìn là người ăn có thể nhâm nhi, nhẩn nha nhằn vỏ, từ từ thưởng thức vị ngọt của thịt giá bể, cảm giác giòn dai của cọng chân giá quện với gia vị chua ngọt, chút cay cay của “chí chương” (tương ớt). Người Hải Phòng thường nói vui đây là món ăn rèn sự kiên nhẫn vì đây là món ăn không dành cho người bận rộn và nóng vội.
Món ăn quen thuộc với người dân Hải Phòng nhưng khá lạ lẫm với du khách.
Món gỏi giá bể chế biến cầu kỳ hơn, gọi là gỏi nhưng không phải là ăn sống. Rửa sạch giá bể, ngắt bỏ phần đầu chân bẩn sau đó hấp phần vỏ có chứa thịt giá rồi tỉ mẩn gỡ thịt từng con một. Đây cũng là món ăn được chế biến từ những người đầu bếp tỉ mỉ vì không thể đãi vỏ giá bể như đãi vỏ hến.
Phần chân giá chần qua nước sôi rồi vớt ra. Riềng xay hoặc giã thật nhuyễn, thêm lượng thính thơm vừa đủ, chút ớt, chút gia vị, lạc rang, lá chanh thái chỉ trộn đều với chân giá và phần thịt được gỡ rồi ăn kèm với bánh đa nướng. Món ăn này được cánh mày râu ưa chuộng nhâm nhi.
Người chưa từng ăn giá bể hoặc có cơ địa, tiền sử dị ứng hải sản nên thận trọng khi định ăn thử món giá bể. Ảnh minh họa: C.Loan
Ai không nên ăn giá bể?
Các bác sĩ Khoa Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hải Phòng từng cấp cứu thành công cho nữ bệnh nhân bị sốc phản vệ nguy kịch do ăn giá bể. Sau khi ăn món giá bể, bệnh nhân bị đau bụng quặn từng cơn dữ dội, đại tiện phân lỏng nhiều lần, ngứa toàn thân, nôn và khó thở. Bệnh nhân vào viện trong tình trạng vật vã, kích thích, đỏ da toàn thân, tim nhịp nhanh; huyết áp tụt 78/40mmHg; SpO2: 80%. Các bác sĩ đã nhanh chóng chẩn đoán bệnh nhân bị sốc phản vệ nguy kịch do ăn giá bể và lập tức xử trí cấp cứu sốc phản vệ theo phác đồ.
Một trường hợp khác là chị Thanh H. (Hà Nội) cùng nhóm bạn đi Hải Phòng, vài tiếng sau khi ăn thử chút giá bể xào chua ngọt thì chị H. có hiện tượng khó thở, mệt lả và vã mồ hôi. Sau đó chị H. phải cấp cứu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp và được xác định là dị ứng giá bể.
ThS.BSCKII Hà Phan Thắng cho biết, một số loại hải sản, nhất là loại có vỏ dễ gây dị ứng với một nhóm người trong đó có giá bể. Do đó, những người chưa từng ăn giá bể nên thận trọng, những người có cơ địa dị ứng, từng bị dị ứng hải sản không nên thử món ăn này. Cần đưa bệnh nhân đến viện ngay nếu sau khi ăn giá bể mà xuất hiện các triệu chứng:
- Hệ hô hấp: thở khó, thở khò khè, thở rít, cảm giác cổ họng thít lại;
- Hệ tiêu hóa: đau bụng, nôn ói, tiêu chảy
- Da, niêm mạc: nóng bừng, ngứa ran, nổi mề đay, nổi ban đỏ, sưng miệng, phù mắt, ngạt mũi…
- Hệ tim mạch: đau ngực, đau đầu, chóng mặt, ngất, tái nhợt, tụt huyết áp…
Theo PGS. TS. Nguyễn Thị Vân Hồng (nguyên Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai): Khi xuất hiện các triệu chứng quá mẫn như xuất hiện những cơn co thắt phế quản gây triệu chứng giống hen, khó thở nhiều gây tím tái thì phải nhanh chóng đưa bệnh nhân vào bệnh viện gần nhất.
