Một nghiên cứu mới đã chứng minh mối liên hệ giữa thời lượng ngủ ngắn dưới 6 giờ ở t.uổi trung niên và nguy cơ sa sút trí tuệ.
Người ngủ ít có nguy cơ sa sút trí tuệ nhiều hơn 30%.
Với thời gian theo dõi 25 năm, đây là một trong những nghiên cứu lâu nhất phát hiện ra mối liên quan này.
Nghiên cứu mới đây không mang tính kết luận, nhưng cung cấp những hiểu biết mới về mối quan hệ tiềm ẩn giữa giấc ngủ ngắn ở t.uổi trung niên và chứng sa sút trí tuệ sau này. Từ giữa những năm 1980, nghiên cứu này đã tuyển chọn khoảng 10.000 người trong độ t.uổi từ 35 – 55.
Với thời gian theo dõi trung bình dưới 25 năm, các nhà nghiên cứu có thể liên hệ tỷ lệ mắc chứng mất trí nhớ về sau với thời lượng ngủ ở t.uổi 50.
Nghiên cứu cho thấy, nguy cơ sa sút trí tuệ cuối đời tăng 30% ở những người có thời lượng ngủ ngắn thường xuyên, trong độ t.uổi 50 và 60. Những người này thường có giấc ngủ ít hơn 6 giờ một đêm.
Tuy nhiên, nghiên cứu này không thể trả lời về vấn đề liệu những rối loạn giấc ngủ ở t.uổi trung niên có trực tiếp góp phần vào sự phát triển của chứng sa sút trí tuệ không. Hoặc, liệu giấc ngủ kém có phải là một triệu chứng sớm của sự thoái hóa thần kinh dẫn đến chứng sa sút trí tuệ hay không.
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy, giấc ngủ kém có thể góp phần gây ra các bệnh như Alzheimer. Giấc ngủ đã được chứng minh là đóng một vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các protein độc hại khỏi não.
Vì vậy, giấc ngủ ngắn thường xuyên có thể đóng một vai trò quan trọng gây suy giảm nhận thức.
Ông Robert Howard thuộc Đại học College London lưu ý rằng, giấc ngủ kém có thể là một triệu chứng sớm của bệnh.
“Chúng tôi biết rằng, những dấu hiệu đầu tiên của bệnh Alzheimer xuất hiện trong não 20 năm trước khi phát hiện được chứng suy giảm nhận thức. Vì vậy, luôn có khả năng giấc ngủ kém có thể là một triệu chứng rất sớm của tình trạng này. Đây không phải là một yếu tố nguy cơ có thể điều trị được”, ông Howard nhận định.
Nghiên cứu được cho là sẽ cung cấp những hiểu biết sâu sắc về mối liên quan giữa giấc ngủ ngắn và chứng sa sút trí tuệ. Tuy nhiên, câu hỏi còn “bỏ ngỏ” là: Liệu các biện pháp tích cực để cải thiện mô hình giấc ngủ ở t.uổi trung niên có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ sau này của một người hay không?
“Chứng sa sút trí tuệ giai đoạn đầu được biết là có ảnh hưởng đến chu kỳ ngủ – thức. Song, thời gian ngủ của người trưởng thành có liên quan đến chứng sa sút trí tuệ khởi phát muộn là không rõ ràng. Bởi, hầu hết các nghiên cứu đã không xem xét kỹ về t.uổi khi đ.ánh giá thời gian ngủ”, nghiên cứu mới kết luận.
Thấy cơ thể có những thay đổi này cẩn thận mắc Parkinson mà không biết
Parkinson là bệnh rối loạn thoái hóa hệ thần kinh trung ương. Hiện người ta vẫn chưa tìm ra cách chữa trị tận gốc căn bệnh nên việc phát hiện sớm là rất quan trọng.
Bệnh Parkinson là một trong những bệnh về thần kinh thường xảy ra khi nhóm tế bào trong não bị thoái hóa, không thể kiểm soát được vận động của cơ bắp, khiến cho người bệnh đi lại khó khăn, cử động chậm chạp, chân tay run cứng. Khi bệnh nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh, làm thiếu hụt dopamine.
Dù dày công nghiên cứu nhưng các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân mà chỉ có thể đưa ra một số yếu tố gây bệnh như: Do t.uổi tác (lớn t.uổi), do di truyền, do yếu tố môi trường, thậm chí có thể là do virus… Hiện cũng chưa có phương pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn căn bệnh này mà chỉ có những biện pháp giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh.
Vì thế việc phát hiện các triệu chứng của bệnh và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Khi bị Parkinson bệnh nhân có thể có một hoặc một số dấu hiệu sau:
Run
Hiện tượng run do mắc Parkinson thường xảy ra ở môi, ngón tay, đôi khi cả bàn tay. (Ảnh minh họa)
Triệu chứng này xuất hiện ở hơn 50% bệnh nhân mắc bệnh Parkinson. Hiện tượng run thường xảy ra ở môi, ngón tay, đôi khi cả bàn tay lúc đang ở trạng thái nghỉ ngơi, nhưng sẽ biến mất khi hoạt động. Bàn tay sẽ lắc nhịp nhàng, thường từ 4-6 lần/giây, hoặc ngón tay bị run như thể lăn viên thuốc giữa ngón tay cái và ngón trỏ.
Giảm cảm giác về mùi
Ở giai đoạn đầu, bệnh Parkinson thường ảnh hưởng đến khứu giác của con người, làm cho bệnh nhân không có khả năng phân biết mùi của thực phẩm. Các chuyên gia của viện Nghiên cứu sức khỏe Thái Bình Dương ở Hawaii (Mỹ) cho biết hiện tượng khứu giác suy yếu có thể xảy ra ít nhất 4 năm trước khi bệnh Parkinson phát triển. Tình trạng mất khả năng nhận dạng mùi sẽ ngày càng nặng nếu không được chữa trị kịp thời.
Chữ viết thay đổi
Những người mắc Parkinson sẽ thấy chữ viết tay trông khác hơn so với trước, các con chữ ngày càng nhỏ đi và khít với nhau, việc cầm bút cũng trở nên khó khăn hơn.
Tính cách thay đổi
Bộ não là nơi điều khiển suy nghĩ, hành động, nhìn nhận và phản ứng với các tình huống thường ngày, nên sự thay đổi đột ngột trong tính cách cũng có thể là dấu hiệu sớm của bệnh Parkinson.
Phối hợp các hoạt động chậm chạp
Đây là một trong những dấu hiệu rõ rệt nhất ở giai đoạn đầu của bệnh Parkinson. Lúc này bất kỳ việc thay đổi tư thế hay thực hiện động tác bình thường nào như quay đầu, quay người, buộc dây giày… đều được làm với tốc độ chậm, không rõ ràng.
Nhiều người bệnh còn xuất hiện hiện tượng cứng cơ. Cơ bắp và các khớp có xu hướng cứng và không co giãn được. Khi đi bộ, cánh tay thường không đ.ánh được, không lắc được; bàn chân có cảm giác như mắc kẹt dưới đất.
Khả năng giữ thăng bằng giảm sút
Bệnh nhân Parkinson thường có dáng người co cúi, hai vai gập xuống, đầu nhô ra phía trước. Bên cạnh việc phối hợp các hoạt động chậm chạp thì họ khó giữ được thăng bằng và dễ bị ngã.
Giọng nói yếu
Bệnh nhân Parkinson có thể bị thay đổi giọng nói, đó là giọng nói trở nên nhẹ nhàng, yếu ớt hoặc nói ngọng bất thường.
Khuôn mặt đơ cứng
Bệnh Parkinson xảy ra khi nhóm tế bào trong não bị thoái hóa, không thể kiểm soát, điều khiển được cử động nên những người bị bệnh rất khó biểu lộ cảm xúc, thường nhìn chằm chằm vào một khoảng không nào đó, mắt thì liên tục chớp.
Rối loạn giấc ngủ
Người mắc Parkinson có thể hét lên, nghiến răng trong khi ngủ. (Ảnh minh họa)
Theo các chuyên gia thần kinh học bệnh Parkinson có liên quan đến một dạng rối loạn hành vi trong giấc ngủ. Trong khi ngủ, những người mắc chứng Parkinson có thể hét lên, nghiến răng, đ.ấm đ.á, thậm chí tấn công người khác. 40% dạng rối loạn này dễ dẫn đến nguy cơ phát bệnh Parkinson.
Vấn đề về đường ruột
Bệnh nhân Parkinson có thể bị táo bón hoặc các vấn đề về tiêu hóa, đặc biệt với người lớn t.uổi. Lý do là bởi Parkinson ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh tự chủ, trong đó quy định hoạt động của cơ trơn ở ruột và bàng quang. Lưu ý táo bón liên quan đến Parkinson khác táo bón thông thường ở chỗ người bệnh thường có thêm cảm giác no, ngay cả khi ăn rất ít và tình trạng này thường kéo dài.
Đau cổ, đau vai kéo dài
Đau cổ liên quan đến Parkinson khác với đau cổ thông thường chủ yếu là ở cảm giác dai dẳng, kéo dài, kể cả khi có sự can thiệp của y tế như dùng thuốc mà không thuyên giảm. Một số người có thể ít bị đau nhưng thay vào đó bị tê và ngứa, cũng có người đau nhức và khó chịu từ vùng vai đến cánh tay.
Phòng bệnh bao giờ cũng tốt hơn chữa bệnh, do đó để phòng ngừa bệnh Parkinson chúng ta nên làm những điều sau:
-Thường xuyên tắm nắng để bổ sung vitamin D cho cơ thể. Theo nghiên cứu, hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh Parkinson đều có nồng độ Vitamin D thấp.
-Uống trà xanh hàng ngày, sử dụng cà phê hợp lý giúp ngăn ngừa nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
-Tránh xa môi trường độc hại, đặc biệt thuốc diệt trừ sâu…
– Bổ sung nguồn dinh dưỡng từ những loại hoa quả giàu flavonoid.
– Có chế độ tập thể dục phù hợp với tình trạng sức khỏe và độ t.uổi
